Skattalækkun

Skattalækkun er fjármálalegt fyrirkomulag sem felur í sér lækkun skattbyrðar fyrir einstaklinga eða fyrirtæki. Hún getur tekið form af lækkun tekjuskattshlutfalla, lækkun fyrirtækjaskatts, auknum frádrætti frá tekjum eða nýjum skattfríðindum. Lækkunin getur verið tímabundin eða varanleg, og hún getur verið almennt til alls hagkerfis eða beint að tilteknum hópum eða atvinnugreinum.

Markmið skattalækkana eru m.a. að auka kaupmátt, hvetja til fjárfestinga og stytta leið hagvaxtar. Á móti stendur að tekjur ríkisins minnka og að fjármögnun opinberra útgjalda geti reynst erfið, sem getur borið hættu fyrir þjónustuþjónustu og fjármálastjórn. Útfærsla og forgangsverkefni ríkisins þar sem skattalækkunin verður fjármögnuð (t.d. með sparnaði, auknum tekjum annars staðar eða nýju skuldastöðu) skipta miklu máli fyrir langtímastaðsetningu.

Áhrif skattalækkana eru umdeild. Styðjendur halda að þær auki hagvöxt og atvinnu, sérstaklega þegar þær eru mynda með viðeigandi fjármagnsleiðum. Gagnrýnendur benda á að þær geti verið ójöfn arðsemi og skert fjárveitingar til grunnþjónustu eins og menntunar og heilsugæslu, sem geti lengt sárajöfnun eða aukið skuldastöðu ríkisins. Því er mikilvægt með varanlegu og sanngjörnu skipulagi að tryggja bæði hagvöxt og fjárhagslegt öryggi opinberra stofnana.

Skattalækkun er oft hluti af pólitísku valdasviðinu og háð ríkjandi efnahagsástandi, ólíkan skattkerfisgerð og þjóðfélagslegri samningum. Tegundirnar eru misjafnar, allt frá almenni lækkun skattprósenta til sérstökra aðgerða sem beinast að ákveðnum atvinnutækjum eða atvinnugreinum, og hver útfærsla hefur áhrif á hve stöðug fjármál ríkisins verða.