Samlíkingarinnar

Samlíkingarinnar er málræðilegur flötur sem gerir tvö ólík fyrirbæri líkjast hvor öðru með beinu samlíkingarhátti. Hún notar oft tengingarorðin eins og, sem eða líkt og til að sýna samlíkingu milli þess sem er lýst (tenor) og þess sem því er líkt (vehicle). Markmiðið er oft að auka myndrænni lýsingu, skýra eðli eða veita lesanda tilfinningu fyrir tilteknum eiginleika.

Hagnýtar notkunarreglur samlíkingarinnar eru fjölbreyttar. Hún virkar vel í ljóðræðu og sögum til að skapa sjón-, tilfinninga- eða hljóðmynd, en hún á einnig sinn stað í daglegu tali og ritum. Flestar samlíkingar byggja á einhverjum áræði eða skoðun mátuleika sem býður upp á skýrt sambærilegt eða líkingu, sem gerir hugmyndir eða fyrirbæri auðveldari til að skilja eða hafa áhrif á tilfinningar.

Samlíkingin getur nýst til að skapa húmor, forgagn, eða gagnrýni, allt eftir því hvernig hún er notuð. Hún er oft notuð til að kanna samvægi eða mun milli hluta með líkingu sem vekur athygli á sameiginlegum eiginleikum. Fjarlægðin milli tenors og vehicles getur verið lítil eða mikil, allt eftir því hvaða áhrif höfundur vill ná.

Til íslenskrar málnotkunar er samlíkingin ein af grundvallarútgáfum tjáningar. Í samanburði við aðrar málnotkunir sem beina myndlíkingu eða fulla mynd, veitir samlíkingin skýr, tvíhliða tengingu sem auðveldar lesanda að draga ályktanir og tengja nýjar hugmyndir við þekkta fyrirbæri.