Nacisk

Nacisk to polskie słowo o kilku znaczeniach, używane w różnych dziedzinach. W podstawowym sensie odnosi się do siły wywieranej na powierzchnię lub obiekt z zewnątrz, zwykle w sposób styczny lub prostopadły. W znaczeniu figuratywnym nacisk oznacza wpływ lub presję wywieraną na decyzje innych osób, grup lub instytucji, by skłonić ich do określonego zachowania.

W kontekście fizycznym nacisk oznacza siłę działającą na powierzchnię styku między ciałami. Często opisuje się go jako nacisk mechaniczny, który może być rozkładany na powierzchnię i prowadzić do powstania ciśnienia (siła na jednostkę powierzchni). W praktyce rozróżnienie między naciskiem a ciśnieniem polega na tym, że nacisk to siła, a ciśnienie to wielkość skalarna będąca stosunkiem siły do powierzchni, na którą działa.

W sensie społecznym i psychologicznym nacisk odnosi się do wpływu społecznego, którego celem jest wymuszenie określonego zachowania lub decyzji. Może mieć charakter normatywny, ekonomiczny lub polityczny, i bywa spotykany w kontekstach takich jak edukacja, biznes, polityka czy relacje międzyludzkie. Termin jest neutralny, choć w praktyce bywa używany także w kontekstach negatywnych, gdy nacisk przekracza granice wolności jednostki.

Etymologicznie nacisk pochodzi od czasownika nacisnąć, związany z pokrewnymi wyrazami w innych językach słowiańskich (np. czeski nátlak). W języku codziennym łączą się tu zarówno aspekty fizyczne, jak i społeczne, moralne czy polityczne.