Mezonlar

Mezonlar, kuark-antikkuark ciftinden olusan hadronlardir. Guzel kuvvet tarafindan baglanan bu parcacikler renk yukune sahiptir ve toplam spinleri tam sayidir; bu yuzden bozunabilir bozon sinifina aittirler. Baryonlarin aksine iki kuarkli yapilar olarak kabul edilirler ve kuark-antikkuark ciftlerinden dogan farkli bozunma kanallarina sahiptirler.

Hafif mezonlar arasinda pionlar (π±, π0), kaonlar (K±, K0, anti-K0) ve eta (η) bulunur. Bu parcacikler up, down ve strange kuarklarini icerirler. Hafif mezonlar genelde cok kisa omurludur ve guclu ya da elektromanyetik bozunmalariyla bozulurlar. Agir mezonlar ise charm (D, Ds) ya da bottom (B, Bs, Bc) kuarklarini iceren turlerdir ve charmonium (J/ψ) ya da bottomonium (Υ) gibi kuark-antikkuark ciftlerinden tureyen yapilar olarak siniflandirilir.

Mezonlar kuantum sayilari acisindan tanimlanirlar; genel olarak toplam spin J ile parity P ve diger ic kuantum sayilari (izospin I gibi) kullanilir. Piyonlar spin-0, negatif parity olan orneklerdir; bazi mezonlar ise spin-1 olup 1− gibi isaretler tasir. Bozunmalar cogunlukla guclu kuvvet tarafindan hizli gerceklesir; bazi bozunmalar elektromanyetik ya da zayif kuvvetlerle de olur ve yasam sureleri genis bir araliga dagilir. CP ihlali calismalarinda kaonlar ve B mesonlari onemli rol oynar.

Geçmiste Yukawa nukleer kuvvetin araci olarak mezonlari ogrenmisti; 1947'de piyonlar kesfedilmiştir. Kuark modelinin 1960'larda gelismesiyle mezonlar kuark-antikkuark ciftleri olarak anlasilmistir. Günde mezonlar hadron fiziğinde kuark etkilesimlerini incelemede temel bir aracdir ve spektroskopi ile ic-yapi kavrayisina katkida bulunur.