Leyfisveitingu

Leyfisveitingu er ferli þar sem opinber stofnun veitir heimild til að sinna ákveðinni starfsemi eða rekstri sem regluð er með löggjöf. Málið byggir á þeirri meginreglu að þau sem vilja framkvæma tiltekna athafnir gangi strangt eftirlit og uppfylli skilyrði sem snerta öryggi, heilsu, vöndun og umhverfisvernd. Leyfin eru gjarnan talin grundvöll fyrir löggildingu og rétt til rekstraðar og geta verið tímabundin eða endurnýjanleg.

Algengar tegundir leyfisveitinga eiga rætur í lögum sem kveða á um faglegt hæfi og öryggi. Dæmi eru starfsleyfi fyrir fagfólk sem krefur löggjalds eða sérmenntunar (t.d. lækningar, lögfræði, kennsla), rekstrarleyfi fyrir veitingastaði og þjónustustarfsemi, byggingar- og umhverfisleyfi, matvæla- og öryggisleyfi, sem og rekstur fjarskipta- eða orkukerfa. Þetta sýnir breidd leyfisveitinga og mikilvægi samræmnis og eftirlits.

Ferlið sjálft felur oft í sér umsókn, nauðsynleg skjöl og gjöld, matsferli eða hæfismat, og stundum forsendu um umhverfis- eða öryggiskröfur. Útgefandi stofnun gefur viðkomandi leyfi skv. tiltekinni lýsingu og skilgreindum skilyrðum sem gilda meðan leyfið stendur. Endurnýjun, breytingar eða afturköllun geta átt sér stað ef breytingar verða á aðstæðum eða reglur breytast.

Réttarúrræði eru almennt til staðar ef leyfiskröfur eða ákvörðun eru mótmæltar. Alls skiptir leyfisveitingu miklu máli fyrir vernd almennings, réttindi aðila og samræmda framkvæmd laganna.