Kostnaðarliðir

Kostnaðarliðir eru rekstrarreiknings-kjarni sem fyrirtæki nota til að flokka og skrá útgjöld. Þeir gera stjórnendum og fjárfestum kleift að sjá hvaðan kostnaðurinn kemur, hvaða hlutverki hann gegnir í rekstrinum og hvernig hann hefur áhrif á verðlagningu, hagnað og ákvarðanir. Með kostnaðarliðum er markmiðið að auka gagnsæi í rekstri og stuðla að skilvirkri stjórnun.

Kostnaðarliðir eru oft flokkaðir eftir eðli og hegðun. Eðli þeirra getur verið beinur kostnaður, svo sem hráefni og laun beint til framleiðslu, eða óbein kostnaður, eins og húsnæði og stjórnunarútgjöld. Hegðun getur verið föst eða breytileg; föst útgjöld breytast óháð framleiðslu, en breytileg útgjöld fylgja henni. Auk þess eru kostnaðarliðir stundum flokkaðir eftir tíma (tímabundin) eða eftir þeirra tengslum við framleiðslu (t.d. vöru- eða verkefnis-kostnaður).

Notkun kostnaðarliða stuðlar að nákvæmari kostnaðarsöfnun, verðlagnri og fjárhagslegri ákvarðanatöku. Með þeim er hægt að bera saman raunútgjöld við áætlanir, meta framleiðslukostnað hverrar vöru eða þjónustu og ákvarða hvernig kostnaður dreifist milli rekstrarþátta. Aðferð eins og activity-based costing (ABC) dreifir kostnaði eftir raunverulegum aðgerðum til að bæta nákvæmni og arðsemi.

Ferlið felur í sér að safna kostnaði undir kostnaðarliði í kostnaðarskjöl eða kostnaðarreikninga, merkja kostnað við tiltekna deild eða kostnaðarmiðstöð og dreifa honum til rétts rekstrarsviðs eða varanlegrar birgðar. Í bókhaldi er kostnaðarliður færður sem gjöld í rekstrarreikning eða sem hluti af framleiðslukostnaði eftir eðli og starfsemi, í samræmi við uppgjörsreglur.