Dronët

Dronët janë pajisje ajrore pa pilot në bord, që mund të kontrollohen nga një operator në tokë ose të operojnë në mënyrë autonome. Përdoren në fushën civile dhe ushtarake; mund të mbajnë sensorë të ndryshëm, kamera dhe ngarkesa të tjera, dhe shpesh fluturojnë duke u mbështetur në një lidhje telekomandimi ose sistem autopilot.

Kryesisht përfshihet një trup (airframe), motorët dhe propellerët, një sistem kontrolli fluturimi dhe një burim energjie (bateri ose njësi burimtare). Dronët ndryshojnë nga modelet të vegjël, si quadcopterët, deri te dronët me krahë të gjatë (fixed-wing) që mund të mbajnë peshë dhe fluturojnë për distanca më të gjata. Shpesh mbajnë kamera, sensora të përparuar, GPS, dhe navi gjerësisht.

Historia e dronëve përfshin zhvillimin e prototipëve të hershëm të pajisjeve pa pilot dhe avancimin e tyre gjatë fundit të shekullit XX dhe fillimit të shekullit XXI, në përmirësimet e elektronikës, stabilizimit të fluturimit dhe teknologjisë së komunikimit. Kjo ka lejuar zgjerimin e përdorimeve civile dhe industriale.

Përdorimet janë të ndryshme: prodhimi i materialeve filmike dhe fotografive ajrore, vëzhgimi i mjedisit dhe burimeve të të dhënave në shkencë, inspektimet e linjave të energjisë dhe infrastrukturës, monitorimi bujqësor, shpëtimi në fatkeqësi dhe operacione kërkimore.

Rreziqet dhe rregulloret përfshijnë privatësinë, sigurinë publike dhe mbrojtjen e hapësirës ajrore. Dronët trajtohen me regjistrime, kufizime të lartësisë dhe masa identifikimi të pilotit ose pajisjes në shumë vende për të siguruar një përdorim të sigurt dhe të përgjegjshëm.