Bankakerfið

Bankakerfið í Íslandi samanstendur af viðskiptabönkum, sparisjóðum og öðrum fjármálafyrirtækjum sem veita greiðslu-, lánveitinga-, sparnaðar- og fjárfestingarþjónustu fyrir einstaklinga, fyrirtæki og opinberar stofnanir. Kerfið stuðlar að fjármálastöðugleika og öryggi innstæða með skilvirku greiðslukerfi og lánamarkaði sem stuðlar að hagvexti.

Seðlabanki Íslands gegnir lykilhlutverki í peningamálastefnu, verðbólgumönnun og fjármálastöðugleika. Hann annast útgáfu seðla og myntar, stýrir greiðslukerfi landsins og getur veitt neyðaraðstoð til bankakerfisins til að forðast alvarlegar fjármálakrísur. Hann fylgir einnig gjaldeyrismálum og markmiðum sem stuðla að stöðugu gengis og traustum markaði.

Fjármálaeftirlitið (FME) er sjálfstæð ríkisstofnun sem sér um reglubundið eftirlit með fjármálafyrirtækjum, þar með bönkum, tryggingafélögum, verðbréfamiðlum og öðrum fjármálafyrirtækjum. Markmiðið er að tryggja öryggi, vernda neytendur og stuðla að fjármálastöðugleika í samræmi við reglur og leiðbeiningar. Eftirlitið framkvæmir úttektir og grípur til umbóta eða viðurlaga þegar rekstur eða fjárhagsstaða er ófullkomin.

Sögulegt bakgrunn: Kreppan 2008-2009 leiddi til falls stærstu banka Íslands (Landsbanki, Glitnir og Kaupthing) og krafðist ríkis- og alþjóðlegrar aðstoðar. Eftir kreppuna var bankakerfið endurreist með nýjum eignarhaldi, strangari kröfum um kapital og breytingum á reglu- og uppgjörskerfi. Frá þeim tíma hefur fjármálastöðugleiki og neytendavernd verið forgangsatriði.

Í dag starfar bankakerfið undir þéttum reglu- og eftirlitskerfum, auk verndarkerfis fyrir innstæður. Tryggingarsjóður innstæðueigenda veitir vernd fyrir innstæður upp að ákveðnu hámarki, sem stuðlar að trausti neytenda. Rafrænar lausnir og greiðslukerfi hafa aukið hraða og öryggi í fjármálaflæði.