örneklemler

Örneklemler, bir popülasyonun özelliklerini incelemek amacıyla seçilen alt kümeleridir. Bir araştırmada örneklem, popülasyonun ölçülebilir istatistiklerini tahmin etmek için kullanılır ve elde edilen sonuçlar popülasyonun davranışını genellemeyi amaçlar. Örnekleme sürecinde beklenen hata, örnekleme hatası olarak adlandırılır ve temsil yeteneğiyle doğrudan ilişkilidir.

Örneklemler iki ana sınıfa ayrılır: olasılık örneklemleri ve olasılık dışı örneklemler. Olasılık örneklemlerinde her birimlerin seçilme olasılığı bilinirse, genelde rastgelelik esas alınır. Yaygın yöntemler arasında basit rastgele örnekleme, sistematik örnekleme, tabakalı (stratified) örnekleme ve küme (cluster) örnekleme bulunur. Olasılık dışı örneklemlerinde seçilme olasılığı önceden bilinmez; kolayda örnekleme, uzman görüşüne dayalı örnekleme, zincirleme (snowball) örnekleme ve kota örneklemi kullanılır.

Örneklem büyüklüğü, çalışmanın amacı, değişkenliğin düzeyi ve istenen güven düzeyi ile hatanın kabul edilebilirliği gibi faktörlere bağlıdır. Büyük varyans ve sıkı güven taleplerinde daha büyük örneklem gerekir. Çoğu çalışma, ön çalışmalar veya güç analizi ile uygun büyüklüğü belirler.

Kullanım alanları arasında kamuoyu yoklamaları, piyasa araştırmaları, deneysel çalışmalar ve sağlık bilimleri yer alır. Örneklemler, popülasyon hakkında hızlı ve maliyetli olmayan bilgiler sunar; ancak seçilme yanlılığı ve yanıt eksikliği gibi sorunlar genelde hataya katkıda bulunur.

Kalite açısından, temsiliyet, yanlılıklar ve hata türlerinin ayırt edilmesi önemlidir. Analizler ağırlıklandırma, gruplar arası karşılaştırma ve güven aralıkları gibi tekniklerle sonuçların geçerliliğini artırmaya çalışır.