ábyrgðum

Ábyrgð er nafnorð sem vísar til skuldbindingar og ábyrgðar. Hún getur átt við siðferðilega, lagalega eða verklega skyldu og þýðir að svara fyrir eigin aðgerðir og afleiðingar. Í lögfræðilegum textum, stjórnunarsetningum og daglegu tali er oft talað um að bera eða taka ábyrgð á tilteknum verkefnum eða atburðum. Orðið ábyrgðum er dative fleirtöluform af ábyrgð og kemur fyrir í setningum sem vísa til skyldu eða ábyrðar sem fallin er á aðila.

Uppruni orðsins er innlendur í íslensku og hefur fornnorrænar hliðar; í forn-norrænu er samsvarandi orð. Hugtakið hefur þróast með tíma og er notað í mörgum samhengi, frá persónulegri ábyrgð til lagalegrar ábyrgðar og samfélagslegrar ábyrgðar í fyrirtækjum og stofnunum.

Grammatiskt: Ábyrgð er kvk nafnorð. Beyging: eintala nf. ábyrgð; gen. eintala ábyrgðar; dat. eintala ábyrgð; acc. eintala ábyrgð. Fleirtala nf. ábyrgðir; gen. fleirtala ábyrgða; dat. fleirtala ábyrgðum; acc. fleirtala ábyrgðir. Þar sem ábyrgðum er dativ fleirtöluform, kemur það oft fyrir í setningum sem krefjast dáðar eða tengsla sem liggja á aðila.

Notkun og merking: Hugtakið kemur fram í mörgum fögum, þar á meðal persónulegri ábyrgð („ég ber ábyrgð á verkefni mínu“), stjórnun, lagalegum skyldum og samfélagslegri ábyrgð. Í lagakerfi og rekstri er ábyrgð oft skilgreind sem skylda eða ábyrgð sem krefur aðila til bóta eða axakerðar.