yuvarlak

Yuvarlak, Türkçe’de bir sıfattır ve bir nesnenin dış hatlarının daire biçimini andırdığını belirtir. Nesneler yuvarlak olduğunda kullanılır; örneğin tekerlekler, para birimleri, tabaklar veya masalar gibi günlük eşyalar için sıkça dile getirilir. Ayrıca konuşmada “bir yuvarlak” ifadesiyle top veya benzeri bir yuvarlak nesneye değinilebilir ve bu bağlamda çoğu zaman kaba bir tasvir sağlamış olur.

Etymolojisi hakkında genel görüş, yuvarlak sözcüğünün fiil kökenli yuvarlamak fiiliyle ilişkili olduğudur. Fiilin isimleşmiş biçimi olarak ortaya çıkan bu sözcük, bir şeyin şeklini yuvarlaklaştırmayı veya yuvarlak nitelikte olmayı ifade eder. Dolayısıyla anlamı, hareketle veya işlemle daire biçimini kazanmış veya daireye yakın biçimde olanı belirtir.

Kullanım açısından yuvarlak, geometrik kesinlik gerektirmeyen günlük dilde sıkça karşılaşılan bir ifadedir. Matematikte daire, çember gibi terimler daha kesin kavramlar olarak tercih edilir; yuvarlak ise daha çok görünüm, estetik veya kaba ölçüler için kullanılır. “Yuvarlak masa” veya “yuvarlak bir tabak” gibi ifadeler, şeklin genel görünümünü betimler ve resmiyetten uzaktır. Ayrıca kültürde ve tasarımda “yuvarlak”, yumuşaklık ve kapsayıcılık çağrışımı yapan bir öğe olarak da değerlendirilebilir.

See also: Daire, Çember, Küre, Yuvarlama.