viðskiptamódel

Viðskiptamódel er heildarskipulag sem fyrirtæki nota til að skapa, dreifa og græða af gildi. Það lýsir því hvernig gildi fyrir viðskiptavini er búið til, hvernig það er boðað og hvaða tekju- og kostnaðarstraumar liggja að tilteknum vörum eða þjónustu.

Helstu þættir viðskiptamódels eru: verðtilboð (value proposition), markhópar (customer segments), dreifingarkerfi eða kanalar (channels), samband við viðskiptavini (customer relationships), tekjur (revenue streams), helstu auðlindir (key resources), helstu aðgerðir (key activities), samstarfsaðilar (key partnerships) og kostnaðarrammi (cost structure).

Til að vinna með viðskiptamódel eru oft notuð kerfi eins og Business Model Canvas sem skipuleggja níu blokkir og hjálpa fyrirtækjum að sjá samspil mismunandi þátta. Slíkar greiningar stuðla að skýru sýn á hvernig hvert atriði stuðlar að heildinni og hvar tilætlaður vöxtur er mestur.

Algeng viðskiptamódel eru fjölbreytt. Dæmi eru vörur eða þjónusta seld beint til neytenda; áskriftar- eða þjónustuvísa (subscription); freemium; pay-per-use; markaðs- eða vettvangsmódel (platform/marketplace); tveggja hliða vettvangur; leyfisveitingar (licensing) og franchise-módel. Val á módeli ætti að stuðla að samlögun við markaðinn, tækni og fjárhagsmarkmið.

Mat á árangri felst í að mæla tekjur, hagnað, vaxtarmöguleika og líftíma viðskiptavina, auk kostnaðarviðmiða og sveigjanleika til að aðlaga módelið að breyttum aðstæðum.