sünni

Sünni İslam, İslam’ın en geniş ve en etkili kolunu temsil eden bir yönelimdir. Adı, Hz. Muhammed’in sünneti ve Sahabe yoluyla aktarılan gelenekten (Ahl as-Sunnah wa'l-Jamāh) oluşuna dayanır. Ağırlıklı olarak Kur’an ile Hadisleri başlıca kaynaklar olarak görür ve ümmetin icma (topluluğun birleşik görüşü) ile kıyas (akıl yürütme) yoluyla içtihat yapar.

Tarihsel olarak Sünnilik, Hz. Muhammed’in ardından kimin halife veya lider olarak seçileceği konusundaki farklı görüşlerden kaynaklanan ayrılıklardan doğdu. Sünnilere göre halife, genellikle seçim veya ümmetin konsensüsüyle belirlenir; Şii İslam ise Hz. Ali ve soyunun meşru liderliği iddiasını savunur. Bu farklılıklar, inanç esaslarını tek bir sistemle belirleyen tek otorite fikrinden ziyade topluluk içi otorite ve icma üzerinden yorum farkları doğurur.

İnanç ve uygulama açısından Sünnîler, beş temel ibadet ve inanç sistemiyle hareket eder. Dinin ana kaynakları Kur’an ve Hadislerdir; fıkıhta dört ana fakih mezhebi vardır: Hanefi, Maliki, Şafi’i ve Hanbeli. Bu mezhepler, ibadet ve hukuk konularında çeşitli yorumlar sunsa da temel inançlar üzerinde ortak bir çatı altında birleşir.

Dünya çapında en büyük İslam topluluğunu oluşturan Sünnîler, özellikle Ortadoğu, Kuzey Afrika, Türkiye, Güney Asya ve Endonezya başta olmak üzere geniş bir coğrafyada yoğundur. Şii ile arasındaki ayrımlar tarihsel liderlik konularına dayanır ve günlük ibadetlerin uygulanmasında bazı farklılıklar bulunabilir; kültürel çeşitlilik ise bölgeler arasında belirgin bir özelliktir.