snúning

Snúningur er hreyfing þar sem hlutur snúir sér um aksa. Hann felur í sér breytingu á hornri stöðu hlutarins yfir tíma. Í vísindum er snúningur oft skilgreindur með horninu θ og snúningshraða ω, sem er afleiða θ með tíma: ω = dθ/dt. Helstu einingar fyrir ω eru rad/s og rpm (revolutions per minute).

Helstu hugtök tengd snúningi eru θ, ω og α = dω/dt (hornhröðun). Fyrir fastan hlut sem snúið er um aksa er togτ sem afl á hann oft lýst með τ = I α, þar sem I er sbr. moment of inertia (hrynji hreyfinga) hlutans. Angular momentum L = I ω og varðveisla L gildir í lokuðu kerfi þar sem engin ytri tog eru til staðar.

Notkun snúnings er víð: hann lýsir hreyfingu hjóla, gírakerfa, vélbúnaðar, raforku- og vísindatæknilagreininga, spólna og rotor í vélum. Daglegt dæmi er snúningur hjóls þegar vélin er gangsett eða hurð sem snúið er til að opna eða loka henni. Mælingar á snúningshraða eru oft gerðar með tachometer eða snúningsskynjur; algengar einingar eru rad/s eða rpm.

Uppruni orðsins: Snúningur kemur af sagnorðinu snúa og vísar til þess að snúið er um aksa eða umhverfis skyn. Í daglegu tali og í vísindum er hugtakið notað til að lýsa hringlaga hreyfingu.