shpejtia

Shpejtësia është një magnitudë fizike që përshkruan sa shpejt ndryshon vendndodhja e një trupi në hapësirë në raport me kohën. Ajo është një magnitudë scalar, domethënë ka vetëm madhësinë dhe nuk përfshin drejtimin. Shpejtësia mesatare për një interval kohor të caktuar përcaktohet si Δs/Δt, ku Δs është ndryshimi i distancës dhe Δt është ndryshimi i kohës. Shpejtësia momentale është vlera e shpejtësisë në një moment të caktuar dhe përfaqesohet matematikisht si v_inst = lim Δt→0 Δs/Δt.

Njësia bazë në Sistemin Ndërkombëtar të Njësive (SI) për shpejtësinë është metri për sekondë (m/s). Në praktikë përdoren edhe njësi të tjera si kilometra në orë (km/h) ose milje në orë (mph); 1 m/s është afërsisht 3.6 km/h.

Shpejtësia lidhet ngushtë me vektorin e shpejtësisë, i cili është një vektor dhe përfshin drejtimin dhe madhësinë. Shpejtësia e dritës në vakum është kufiri themelor i fizikës, rreth 299 792 458 m/s. Në mënyrë të ngjashme, shpejtësia e një trupi mund të ndryshojë me kohën, duke e bërë të variueshme nga forcat mbështetëse dhe rezistenca e mjedisit. Në praktika, shpejtësia matet me instrumente të ndryshme, si radare të automjeteve ose me GPS.