sahiplenmek

Sahiplenmek, Türkçe'de bir şeyi kendi malı olarak kabul etmek veya onun sorumluluğunu üstlenmek anlamına gelen bir fiildir. Somut durumlarda bir malı, kaynağı veya mekanı sahiplenmek anlamına gelebileceği gibi, soyut alanlarda da bir proje, görev, fikir veya davaya sahip çıkmak anlamında kullanılır. Sözcük kökeni sahip kelimesi ile -lenmek yapım ekinin birleşiminden gelir ve bu yapım, sahiplenme durumunu ifade eder.

Kullanım açısından, geçişli bir fiil olup genelde bir nesne ile kullanılır: projeyi sahiplenmek, sorumluluğu sahiplenmek, görevi sahiplenmek. Örnekler: "Şirket, yeni projeyi sahiplenerek uygulamaya koydu." "Kamu görevlileri, hatalarını sahiplenmek zorundadır." "Bir fikri sahiplenmek" de yaygın bir kullanımdır.

Anlam zenginliği, sahiplenmenin iki yönünü içerir: (1) hak veya sorumluluk doğurabilir şekilde bir şeyi edinmek veya kendi malı olarak görmek; (2) sorumluluk ve bağlılığı kabul etmek; bir görevi, problemi veya hareketi üstlenmek. Bu nedenle sahiplenme çoğunlukla olumlu bir bağlılık ifadesi olarak kullanılır; ancak aşırı sahiplenme veya bağlamdan bağımsız tek başına karar verme gibi durumlarda eleştirel bir anlam da taşıyabilir.

İlgili ifadeler arasında üstüne almak, benimsemek ve sahip çıkmak bulunur; bu ifadeler benzer nüanslar taşısa da bağlama göre farklı tonlar alabilir.