rrënjtë

Rrënjtë janë pjesë të bimës që zhvillohen poshtë tokës. Ato sigurojnë nguljen dhe mbështetjen e bimës, thithin ujë dhe lëndë ushqyese nga shtresa e tokës dhe shpesh ruajnë rezervat ushqimore në rrënjë të caktuara, si pjesë e strategjive të dalluara të adaptimit të bimës.

Struktura tipike përfshin epidermën me qime rrënjë, korteksin, endoderminën dhe stelen; brenda steles gjenden xylemi dhe phloemi që transmetojnë ujin dhe lëndët ushqyese për nëpër bimë. Rrënjtë zhvillojnë qime rrënjë që rrisin sipërfaqen e kontaktit me tokën dhe përmirësojnë thithjen.

Rrënjtë zhvillohen nga meristemi apikale në majën e rrënjës dhe kanë zona të ndryshme të rritjes: ndalim i qelizave, zgjerim dhe diferencim qelizor. Kjo zhvillim i planifikuar lejon që rrënjët të thellohen dhe të zgjerohen në mënyrë të kontrolluar, duke kontribuar në fotokinetikën dhe stabilitetin e bimës.

Në mënyrë të përgjithshme ekzistojnë dy tipet kryesore të sistemeve rrënjore: rrënja kryesore (taproot) që shtrihet në thellësi dhe sistemi fibëror, i përbërë nga shumë rrënjë të vegjël dhe të shkurtra. Shumë bimë zotërojnë një nga këto sisteme ose një kombinim të tyre; si shembull, rrënja kryesore është tipike për karotën.

Funksionet përfshijnë thithjen e ujit dhe mineraleve, mbështetjen mekanike të bimës, ruajtjen e rezervave ushqimore dhe ndërveprimin me mikroorganizma tokësorë, si mykorizat dhe bakteri Rhizobium në leguminoza, që ndihmojnë në fiksimin e azotit. Rrënjtë luajnë një rol të rëndësishëm në ekosisteme dhe në kultivimin bujqësor.