náttúruauðlindum

Náttúruauðlindir eru verðmæti í náttúrunni sem menn nota til framleiðslu, orkuframleiðslu og lífsgæða. Þær eru fjölbreyttar og hafa áhrif á hagkerfi, samfélag og vistkerfi. Nýt­ing þeirra byggir á því að hámarka gagnsemi án þess að skaða getu framtíðar kynslóða til að mæta þörfum sínum.

Flokkun þeirra fer oft eftir endurnýjanleika: endurnýjanlegar auðlindir eins og vatn, vindur, sól og jarðhiti, ásamt vistkerfum eins og skógar og fiskistofnar; á móti eru óendurnýjanlegar auðlindir eins og kol, olía, málmar og önnur jarðefni. Endurnýjunartími er mismunandi: sum auðlindir endurnýjast á stuttum tíma, aðrar taka langan tíma.

Notkun náttúruauðlinda krefst ábyrgðar. Sjálfbær nýting felur í sér verndun vistkerfa, líffræðilegs fjölbreytileika og rétts aðgangs komandi kynslóða að auðlindum. Aðferðir sem stuðla að sjálfbærni eru endurvinnsla, hagkvæm orkunotkun og nýting endurnýjanlegra orkugjafa til að draga úr umhverfisáhrifum.

Aðstæður og áskoranir eru margþættar: loftslagsbreytingar hafa áhrif á stöðu og nýtingu auðlinda, mengun og ósamræmi í aðgengi milli landa, og óvæntar sveiflur á heimsmarkaði. Stjórnun byggist á lögum, stefnumörkun og samráði við samfélög, atvinnulíf og alþjóðasamtök til að tryggja sanngjarna nýtingu og vernd vistkerfa.

Í Íslandi skipa jarðhiti og vatnsorka stóran sess í orkuframleiðslu og hagkerfi, með áherslu á áframhaldandi sjálfbæra nýtingu og vernd vistkerfa.