narracyjnochronologiczny

Narracyjnochronologiczny to termin używany w polskiej literaturoznawstwie opisujący sposób opowiadania, w którym akcja rozwija się w porządku chronologicznym, od wydarzeń wcześniejszych do późniejszych. W praktyce oznacza to, że autor stara się utrzymać liniowy bieg czasu, stosując daty, lata i inne sygnały czasowe, by prowadzić czytelnika przez rozwój fabuły.

Cechy charakterystyczne tego podejścia obejmują linearność narracji, jasne wyznaczanie osi czasowej i powiązania przyczynowo-skutkowe między epizodami. Mimo że niektóre utwory mogą wprowadzać krótkie retrospekcje, ogólny porządek pozostaje chronologiczny, a tempo opowiadania dąży do naturalnego przebiegu czasu.

Narracyjnochronologiczny różni się od narracji nieliniowej, w której kolejność zdarzeń może być celowo przestawiana, skacząc między przeszłością a przyszłością, oraz od ram opowieści czy motywowego porządkowania materiału. Może być stosowany także w dokumentalistycznym stylu przekazu, w biografiach, opracowaniach historycznych i powieściach, które kładą nacisk na rozwój fabuły w czasie.

Zalety tego podejścia to klarowność chronologii, łatwość śledzenia zależności przyczynowo-skutkowych oraz przystępność dla czytelnika. Ograniczenia obejmują możliwość monotoności i ograniczoną elastyczność w manipulowaniu tematyką i motywami, co może ograniczać dramatyczne efekty wynikające z nietypowych struktur czasowych.