mótmælum

Mótmælum er dative fleirtala af mótmæli, sem þýðir protests eða demonstrations á íslensku. Orðið vísa til athafna þar sem hópur fólks lýsir andstöðu við tiltekna stefnu, ákvörðun eða málflutning og reynir að hafa áhrif á ákvarðanir eða almenn viðhorf.

Mótmæli geta verið friðsöm og lögmæt form lýðræðislegrar þátttöku, en þau geta einnig komið fram sem truflandi eða ögrandi aðgerðir. Helstu gerðir eru göngur og samkomur, málflutningur fyrir fjölmiðlum, sitjandi mótmæli eða undirskriftasöfnun. Auk þess hafa netmótmæli og samfélagsmiðlar aukið umfang og hraða átaksins.

Lög og réttindi: Í Íslandi eru friðsamleg mótmæli almennt vernduð af grundvallarréttindum lýðræðis. Rétturinn til fundar og tjáningar er tryggður í stjórnarskrá og öðrum lagabálkum. Í framkvæmd geta stórviðburðir krafist skipulagningar til að tryggja öryggi, flæði og aðgengi, og yfirvöld geta sett reglur um umferð, hávaða og öryggisráðstafanir.

Áhrif og samhengi: Mótmæli hafa gjarnan áhrif á almenna umræðu og stefnumótun, sérstaklega þegar þau eru friðsöm og vel skipulögð. Í nútímasamfélagi hafa netmótmæli og samfélagsmiðlar aukið fjölda þátttökufólks. Íslenskt borgarlegt samfélag byggist á víðtækri þátttöku og mótmæli eru eitt form þeirra.