meginsetningu

Meginsetning, oft kallað meginsetningarfugl í málfræði íslensku, er sú setning sem getur staðið sjálf sem fullgildur texti og tjáir aðalmerkingu setningarinnar. Hún er óháð öðrum setningarsunu í flóknari setningu og hefur yfirleitt sagnorð í persónu- og töluformi. Meginsetningar hafa oft skýra boð- eða spurningarþêttingu og eru grunnstoðin í svokölluðu málflæði.

Helstu einkenni meginsetningar eru að hún inniheldur sagnorð sem tengist nafnorði sem stendur sem gerandi eða þátttakandi í athöfninni. Í hreinum meginsetningum er algeng orðröð S-V-O (nafnorð, sagnorð, andlag eða annað sem fylgir). Setningin getur staðið eina og sér sem fullnægandi fullyrðing, fyrirspurn eða boð.

Í flóknari málbyggingu eru undirsetningar og meginsetning oft hluti af stærra samhengi. Undirsetningar eru háðar meginsetningunni og tengjast henni með samtengingum eins og að, ef eða þegar, eða með spurningar- og tilvistarlegum setningum. Í slíku samhengi móta meginsetningin heildarröð og megininntakið getur gegnt hlutverki aðalsetningar í hugsun textans.

Dæmi: „Húsið er stórt.“ er meginsetning á eigin spýtur. „Ég segi að hann kom“ er dæmi þar sem „Ég segi“ er meginsetning og „að hann kom“ undirsetning. Meginsetningin skiptir lykilhlutverki í skipulag málsgreina og samhengi í texta.