meginsetningar

Meginsetningar eru sjálfstæðar setningar sem geta staðið einar og sér sem fullgildar málsgreinar. Þær innihalda sagnorð í persónu og tölu og geta tjáð staðhæfingu, spurningu eða skipun. Meginsetningar mynda kjarnann í setningakerfi og tengjast öðrum setningum með samsetningum eins og og, en eða eða með liðsetningum sem fjalla um tíma, stað eða orsök.

Meginsetningar geta verið einfaldar eða samsettar. Dæmi um einfaldan meginsetningu er: Ég les bókina. Dæmi um meginsetningu sem er spurningarsetning: Hvaðan kemur þú? Dæmi um boðsetningu: Komdu hingað! Dæmi um samsett meginsetningu: Ég segi sannleikann, og þú trúir mér.

Liðsetningar eru háðar meginsetningu og þurfa hana til að vera fullgildar. Þær geta verið að- eða hvort- setningar, spurningar- eða tíma- og staðsetningarliður. Dæmi: Ég veit að hann kom. Húsið sem stendur við höfnina er gamalt. Ef veðrið batnar, förum við út.

Til að greina meginsetningar í texta spyrir maður sig: Geta þær staðist sem sjálfstæður texti? Innihalda þær sagnorð í persónu og tölu? Eru þær tengdar öðrum setningum með samtengjum eða með liðsetningum? Slíkar spurningar hjálpa til við að greina meginsetningar og aðgreina þær frá liðsetningum.