makrofajlara

Makrofajlar, bağışıklık sisteminin innate dalının temel hücrelerinden olan büyük fagositik hücrelerdir. Genelde kemik iliğinden kökenlenen monositlerden türeyebilirler; bazı dokularda ise embryonik kökenli, resident makrofajlar olarak da bulunurlar. Görevleri, patojenleri fagosite etmek, ölü veya hasarlı hücreleri temizlemek, hücre artıklarını temizlemek ve doku homeostazisini sürdürmektir. Ayrıca antijenleri MHC sınıf II molekülleriyle T hücrelerine sunarak adaptif bağışıklık yanıtını başlatabilirler ve çeşitli sitokinler ile inflamasyonun yönünü belirlerler.

Çalışma modları: makrofajlar, uyarılarına bağlı olarak farklı fonksiyonlar üstlenen plastik hücrelerdir. Pro-inflamatuar M1 makrofajlar, enfeksiyonla mücadelede rol alır ve IL-1β, TNF-α, IL-6 gibi sitokinler üretir; genellikle IFN-γ ve mikrobiyal ürünlerle aktive olur. Anti-inflamatuar ve onarım odaklı M2 makrofajlar ise IL-4, IL-13 gibi sinyallerle yönlendirilir, IL-10 ve TGF-β üretir, doku onarımı ve bariyer restorasyonu sağlarlar. Bu uçlar arasında plastisite vardır ve çevresel koşullara göre birbirine dönüşebilirler.

Organ ve dokularda farklı tipler bulunur: akciğerlerde alveolar makrofajlar, karaciğerde Kupffer hücreleri, beyin ve merkezi sinir sisteminde mikroglia, dalak ve bağ dokusunda histiyositler gibi. Bunlar, kirliyi temizler, surfaktantı düzenler, patojenlerin yanında serbest radikallerle de savaşır.

Klinik açıdan makrofajlar kronik inflamasyon, ateroskleroz, doku rejenerasyonu bozuklukları ve bazı kanser türlerinin mikroçevrelerinde önemli rol oynar. Makrofaj fonksiyon bozuklukları veya aşırı aktivasyonu, çeşitli hastalıkların gelişimine katkıda bulunabilir.

Gelişim olarak, yetişkin makrofajlarının bir kısmı monositlerden köken alır; fakat bazı dokulardaki resident makrofajlar embryonik kökenli olarak izole edilebilir ve yaşam boyu dokuda kalabilirler. Çevresel uyarılarla fonksiyonları yeniden programlanabilir.