korrupsioni

Korrupsioni është abuzimi me pushtetin e besuar për përfitim personal ose grupor. Ai përfshin sjellje të ndryshme që ndodhin në sektorin publik dhe privat dhe që minojnë besimin në institucionet, drejtësinë dhe zhvillimin shoqëror.

Forma të shfaqjes përfshijnë ryshfet (marrje dhe dhënie të parave ose favore në këmbim të privilegjeve), abuzimin me detyrën publike, nepotizmin dhe patronazhin, fryrje të kontratave dhe tenderave me favor, si dhe ndërhyrje të paligjshme në vendimmarrje dhe transferime të pasurive të paligjshme.

Kushtet dhe shkaqet përfshijnë institucionet e dobëta, mungesën e transparencës dhe llogaridhënies, pagat e ulëta të zyrtarëve publikë, konfliktet e interesave dhe një kulturë ku abuzimi shpesh konsiderohet si pjesë e mënyrës së punës.

Konsekutat përfshijnë uljen e besimit në institucionet, rritjen e kostove publike dhe keqmenaxhimin e shërbimeve, distorsionin e konkurrencës dhe të drejtave ekonomike, dhe rrezikun për zhvillimin e qëndrueshëm dhe të drejtat njerëzore.

Matja dhe mekanizmat ndërkombëtarë: Indeksi i perceptimit të korrupsionit nga Transparency International, Indikatorët e Qeverisjes dhe Konventa Ndërkombëtare kundër Korrupsionit (UNCAC). Sfidat janë të ndryshueshme nga vendi në vend dhe varet nga konteksti institucional.

Masa kundër korrupsionit: ngritje e ligjeve anti-korrupsion, mbrojtje të pavarura të drejtësisë, institucione të auditimit të pavarura, akses i hapur në informacione dhe të dhëna publike, deklarimi i pasurisë për zyrtarët dhe kontrolli i konfliktit të interesave, mbrojtja e denoncuesve, dhe programet e qeverisjes së hapur.