hydroperoksydów

Hydroperoksydy to związki chemiczne zawierające grupę hydroperoksylową -OOH, zwykle w postaci organicznej ROOH, gdzie R oznacza resztę organiczną. W praktyce termin ten najczęściej odnosi się do hydroperoksydów organicznych. Istnieją także hydroperoksydy nieorganiczne, choć rzadziej spotykane w warunkach przemysłowych.

Powstawanie hydroperoksydów najczęściej wynika z utleniania węglowodorów w obecności tlenu (reakcje autooksydacyjne) lub w wyniku specjalnie prowadzonej syntezy oksydacyjnej. W przemyśle wielu hydroperoksydów używa się jako pośredników i inicjatorów reakcji rodnikowych. Znanych przykładów są tert-butyl hydroperoxide (TBHP) oraz cumene hydroperoxide, który w procesie cumene stanowi pośrednik prowadzący do produkcji phenolu i acetonu.

Właściwości hydroperoksydów są z reguły nieprzewidywalne i niebezpieczne. Często są niestabilne i can be eksplodować w wyniku nagłego podgrzania, uderzenia lub zanieczyszczeń metalami. Z tego powodu wymagają ściśle kontrolowanych warunków magazynowania: chłodnych, suchych i wolnych od źródeł zapłonu.

Zastosowania obejmują rolę inicjatorów polimeryzacji, oksydantów w syntezach organicznych oraz w przemyśle chemicznym do wytwarzania innych związków chemicznych. W biologii hydroperoksydy lipidowe (LOOH) są wczesnymi produktami utleniania tłuszczów i odgrywają rolę w mechanizmach stresu oksydacyjnego, mogąc prowadzić do powstawania uszkodzeń komórek.