gæðabreytinga

Hugtakið gæðabreytinga lýsir breytingum á gæðum vöru eða þjónustu yfir tíma. Slíkar breytingar geta komið vegna endurnýjunar, nýrra eiginleika, bætts öryggis, aukinnar nytsamleika eða minnkunnar í notagildi. Gæðabreytinga geta haft áhrif á verð og framleiðsluferli og eru oft central í mati á samspili gæðis og verðþróunar.

Í hagfræði og verðlagsmálum er mikilvægt að hafa gæðabreytinga í huga þegar verðbreytingar eru metnar. Þegar gæði hækka eða lækka án verulegra breytinga í verði geta verðskrár og vísitölur farist úr sæti; þess vegna hafa verðlags- og efnahagslegar stofnanir tilhneigingu til að aðgreina raunveruleikt verðbreytingar frá breytingum sem stafa af gæðum. Aðferðir til að mæla gæðabreytingar eru mismunandi og eru oft notuð til þess að tryggja réttmætar verðbreytingar í tölfræðilegum fyrirspurnum og vísitölum.

Helstu aðferðir til að meta gæðabreytingar innihalda til dæmis hedóníska aðferð sem reynir að greina verðmæti hagkvæmra eiginleika vöru og þjónustu, auk sambærilegrar samanburðar (matched-model) sem líkja eftir framleiðslu- eða vörulögum til að meta breytingar. Einnig er notuð miðlunar- og sjálfs- eða notendagreining til að meta viðhorf og upplifun viðskiptavina.

Gæðabreytingar hafa áhrif á stefnu í framleiðslu, markaðssetningu og verðlagningu, og stuðla að skilvirkari verðmyndun og gæðastefnu innan hagkerfisins.