endurtekjanleika

Endurtekjanleiki er vísindalegt hugtak sem lýsir því hversu vel niðurstöður rannsóknar geta verið endurprófaðar eða endurgerðar af óháðum aðilum með sambærilegum aðferðum, gögn og verkfærum. Hann krefst skýrrar lýsingar á aðferðum, gagnasöfnum og vinnslum til að hægt sé að endurgera rannsóknina og ná svipuðum niðurstöðum. Þannig stuðlar hann að trausti og áframhaldandi þekkingaröxlun.

Notkun endurtekjanleika er mikilvæg í mörgum sviðum, meðal annars í líffræði, læknisfræði, raunvísindum og gagnavísindum. Hann gerir mögulegt að staðfesta niðurstöður, meta forspárgildi og bæta samhæfingu gagna og aðferða. Með góðum endurtekjanleika verður auðveldari endurnotkun gagna og forritkóða, sem stuðlar að samstarfi.

Til að auka endurtekjanleika eru helstu kröfur: ítarleg lýsing á aðferðum og mælingum; aðgengi að gögnum og kóða; rekjanleg útgáfa og skýr lýsing á mælingum; lýsing á metadata og gagnagrunnsbyggingu; og notkun stöðlunarverkfæra eða umhverfis sem gerir endurgerð mögulega.

Helstu áskoranir eru persónuvernd og lög, takmörkun á aðgengi að gögnum, einkaleyfi og viðskiptahagsmunir sem hindra opin gögn; ólík verkfæri og ófullnægjandi lýsing sem hindra endurgerð. Kostnaður og viðhald einnig, en aukin samvinnu og opnar gagnasöfn eru nú stefna í átt að betri endurtekjanleika.