endoskoplar

Endoskoplar, iç organların ve boşlukların görüntülenmesini sağlayan cihazlardır. Uzun, ince tüp biçiminde olup esnek ya da rijit olabilirler. Uç kısmında kamera veya optik fiberler ile aydınlatma bulunur; bazı modellerde çalışma kanalı vardır ve dokulara müdahale edilebilir.

Endoskopi kavramı 20. yüzyılın ortalarında gelişti ve fiber optik ile video teknolojilerinin uygulanmasıyla hızlı ilerledi. Esnek ve video endoskopiler sayesinde tanı ve tedavi işlemleri minimal invaziv hale geldi. Kapsül endoskopisi gibi yenilikler, zor erişilen bölgelerin görüntülenmesini sağlamıştır.

Rijit endoskoplar, esnek endoskoplar ve kapsül endoskopları temel kategorilerdir. Esnek endoskoplar vücuda kolayca ilerleyebilir ve çoğu durumda video sistemi ile çalışır. Rijit tipler ise daha dar ve sınırlı açılarda kullanılır. Kapsül endoskopisi, hasta yutulan küçük bir kapsül içinde bulunan kamerayla bağırsakları tarar. Bazı modellerde çalışma kanalı bulunur ve ek aletler geçiş yapabilir.

Medikal alanda endoskoplar, gastrointestinal sistemi (üst ve alt yollar), solunum yolları, üriner sistem ve jinekolojik görüntüleme için kullanılır. Ayrıca polip çıkarma, biyopsi alma, dikiş atma veya stent yerleştirme gibi müdahalelerde de yararlı olur. Endüstriyel alanda boreskoplar, makinelerin içlerini incelemek ve kalite kontrolleri yapmak için kullanılır.

Teknik olarak endoskoplar ışık kaynağı, kamera sistemi, çalışma kanalı ve kontrol birimlerinden oluşur. Hijyen ve güvenlik için uygun temizleme ve yeniden kullanım protokolleri uygulanır; bazı modeller tek kullanımlık olarak üretilir. Enfeksiyon riskleri ve komplikasyonlar nedeniyle bakım ve kullanıcı eğitimi önemlidir.