dagerotypu

Dagerotyp, w polskim piśmiennictwie często nazywany dagerotypem, to jedna z najwcześniejszych technik fotograficznych opracowana przez Louisa Daguerre’a we współpracy z Nicéphore’em Niépce’em i upowszechniona w 1839 roku. Proces ten tworzy bezpośredni, pozytywowy obraz na metalowej płycie, a nie na papierze. Dzięki wysokiej ostrości i subtelnemu kontrastowi dagerotypy były szeroko używane do portretów i widoków i miały dużą popularność w latach 1840–1850.

Opis techniczny: blaszkę miedzianą pokrywano cienką warstwą srebra, którą polerowano do lustra i utrwalano w jodku srebra, tworząc srebro jodkowe. Po naświetleniu w aparacie fotograficznym powstawał latentny obraz. Następnie płyta była rozwijana parą rtęci, co powodowało osadzanie się nomen omen metalicznego amalgamu w miejscach naświetlonych i tworzyło widoczny obraz. Utrwalenie uzyskiwano roztworem siarczanu sodu (lub inną solą), który usuwał nieeksponowane związki srebra. Gotowy obraz był wyjątkowo wrażliwy na uszkodzenia i konieczne było jego zabezpieczenie poprzez oszklenie i oprawienie w dedykowaną obudowę.

Znaczenie i kontekst historyczny: dagerotypy dominowały w pierwszych dekadach fotografii komercyjnej, oferując niezwykłą szczegółowość, ale były techniką jednorazową – każda kopia wymagała osobnego procesu na kolejnym egzemplarzu. Technika stopniowo ustąpiła miejsca nowszym metodom negatywowym i kolodionowym, zaczynając od połowy XIX wieku, choć jako artefakty historyczne pozostaje ceniona za ostrość i dokumentacyjną wartość.