chromatyczne

Chromatyczne to przymiotnik używany w muzyce do opisania zjawisk związanych z chromatycznym systemem dźwięków. Termin wywodzi się od greckiego słowa chroma, oznaczającego „barwę” lub „kolor”, i odnosi się do dwunastu dźwięków oktawy, niezależnie od przyjętej tonacji. W praktyce chromatyczne elementy obejmują skale, melodie, akordy i sposoby harmonizacji, które wykorzystują półtony lub dźwięki wykraczające poza diatoniczny zakres danej tonacji.

Skala chromatyczna to zestaw dwunastu półtonów w oktawie, w którym każdy kolejny dźwięk leży o jeden półton od poprzedniego. W praktyce prowadzi to do pełnego przejścia między wszystkimi dźwiękami w obrębie oktawy. Chromatyczne ruchy mogą służyć do łączenia tonacji, nadania brzmieniu koloru harmonicznego oraz tworzenia napięcia w muzyce.

Chromatyzm to szeroko stosowana technika muzyczna polegająca na wprowadzaniu dźwięków chromatycznych poza daną tonację w celu uzyskania barwy, napięcia lub modulacji. Może występować jako zapożyczone dźwięki, łączniki między tonacjami lub jako modyfikowane akordy. Szczególnie silnie rozwinięty był w okresie romantyzmu, ale pojawiał się także w innych epokach i stylach.

Chromatyczne stosuje się w analizie i nauczaniu muzyki, a także w praktyce kompozytorskiej, by poszerzać możliwości brzmieniowe utworów. W kontekście języka muzycznego termin odnosi się wyłącznie do dźwięków i ich relacji, a nie do koloru wizualnego.