aðlögunargetu

Aðlögunargeta er sú hæfni kerfis til að aðlagast breytingum og lágmarka tjón vegna óvæntra áhrifa, til dæmis loftslagsbreytinga. Hún felur í sér getu til að endurskipuleggja starfsemi, auka seiglu innviða og samfélags til að koma í veg fyrir eða milda skaða og jafnframt nýta tækifæri sem fylgja breytingunum. Aðlögunargeta kemur fram í náttúru- og vistkerfum, í samfélögum og í hagkerfum.

Notkun hugtaksins nær yfir mörg svið. Í loftslags- og þróunarrétti er aðlögunargeta skilgreind sem samspil stofnana, fjárhagslegra auðlinda, tækni og þekkingar sem gerir samfélagi kleift að forgangsraða aðgerðum, auka upplýsingastjórn og læra af reynslu til að mæta breytingum.

Mælingar og þættir aðlögunargetu byggja á getu kerfis til að auka sveigjanleika, forðast eða milda tjón, dreifa áhættu og auka möguleika til endurreisnar. Helstu mælikvarðar fela í sér aðgengi að fjármagni, aðgengi að nýrri tækni og gögnum, sterka stofnanakerfið, upplýsingamiðlun og samfélagsnet.

Beitingu aðlögunargetu er beitt í stefnumótun, uppbyggingu innviða, landbúnaðar- og vatnsstjórnun, borgarbyggingu og samfélagsviðfangsefni. Dæmi fela í sér aukna vatnsöryggi, nýjar aðferðir til að nýta auðlindir betur og þátttöku ríkis og sveitarfélaga í föstu lærdómi og forvarnir.

Áskoranir fela í sér takmarkaðar upplýsingar, óvissu, ójöfnuð, og kostnaðarsaman uppbyggingu. Til að styrkja aðlögunargetu er mikilvægt að efla þekkingu, auka þátttöku samfélagsins, þróa lærdómsferla og tryggja réttlátar fjárfestingar.