aðgengismeðvitund

Aðgengismeðvitund er samheiti sem tekur til meðvitaðrar nálgunar sem miðar að því að fjarlægja hindranir og auka aðgengi að upplýsingum, þjónustu og umhverfi fyrir alla. Hún byggir á forsendunni að aðgengi skiptir máli fyrir lífsgæði, sjálfstjórn og samfélagslega þátttöku og felur í sér samspil siðferðis, hagnýtrar hönnunar og félagslegs ávinnings.

Helstu þættir aðgengismeðvitundarinnar eru líkamlegt aðgengi (byggingar, samgöngur, aðgengilegar mengarferðir), upplýsinga- og samskiptanlegt aðgengi (tjáning á texta, myndir, hljóð, tal- og textalýsingar), stafrænt aðgengi (vefur, forrit, lýsing á stýringu með lyklaborði og lestrarhættir) og félagslegt aðgengi (aðgengilegur aðgangur að menntun, vinnu og þjónustu). Forhönnun sem tekur tillit til fjölbreytts farr og notendaupplifun, ásamt reglulega notendaprofun og endurhönnun, eru grundvallaratriði.

Aðgengismeðvitund krefst samvinnu hönnuða, kerfa og notenda. Hún byggist á þeirri hugmynd að þarfir fatlaðs fólks og annarra með sérstakar hindranir geti verið leið til betri lausna fyrir alla. Notkun notendauppruninna gagna og aðgengisráðstafana stuðlar að sjálfstæði, þéttari þátttöku og byggir upp samfélag sem er opin fyrir öllu fólki.

Löggjöf, leiðbeiningar og stöðlun hafa haft mikil áhrif á aðgengismeðvitund. Meðal áhrifasviðanna eru WCAG og EN 301 549 sem hafa sett grunnskilyrði fyrir aðgengileika í stafrænum og tæknilegum lausnum. Mælingar fela í sér aðgengisúttektir, notendaprófanir og eftirfylgni til að tryggja aðgerðarlausnir séu raunverulega aðgengilegar. Ávinningurinn felst í aukinni þátttöku, stærri notendurökun og bættri þjónustu fyrir samfélagið.