Starfsskilyrði

Starfsskilyrði eru þær reglur og fyrirkomulag sem gilda um vinnu og sem skilgreina réttindi og skyldur starfsfólks og vinnuveitanda. Þau ná yfir kjör, vinnutíma, hvíldartíma, orlof og fríðindi, öryggi og heilsu, ásamt öðrum þáttum sem varða starfsemi og starfsöryggi. Starfsskilyrði eru oft tiltekin í starfsráðningum en byggja einnig á lagaboðum og samningum.

Það sem starfsskilyrði byggja á: Lög og reglugerðir setja grundvallarreglur um vinnuvikur, hvíld, öryggi, laun og réttindi sem gilda öllum starfsmönnum. Kjarasamningar samiðir af stéttarfélögum geta veitt hærri kjör eða betri réttindi en lágmarksreglur setja, og einstaklingssamningar geta falið í sér frekari eða sértækari réttindi innan lagaborga. Í mörgum tilvikum eru samningar milli vinnuveitenda og verkalýðs eða starfsfólks lykilatriði fyrir starfsskilyrði á hverjum vinnustað.

Helstu þættir starfsskilyrða: Laun og launatengdar greiðslur, vinnutími og mögulegir aukavinnutímar, hvíldartímar og orlof, öryggi og heilsuvernd á vinnustað, tryggingar og félagsleg réttindi, sveigjanleiki eins og fjarskiptavinna, og reglur um prófun, uppsagnarfrest og starfslok. Samráð og samráðsvettvangur með verkalýðsfélögum geta bætt eða hækkað þessi kjör.

Áhrif og framkvæmd: Starfsskilyrði hafa bein áhrif á lífskjör, vinnuástand, framleiðni og jafnrétti á vinnumarkaði. Þegar óöryggi eða lakari kjör koma upp tengjast mál oft viðdómi og breytingar vegna laga, samninga eða nýrra reglna.