Shtetësinë

Shtetësinë është statusi ligjor që lidh një individ me një shtet. Ky status përcakton të drejtat dhe detyrimet e personit, duke përfshirë hyrjen në shërbimet publike, të drejtën për të votuar dhe mbrojtjen konsullare gjatë udhëtimeve jashtë shtetit.

Shtetësinë mund të fitohet në mënyra të ndryshme: përmes lindjes në një shtet ose në bazë të shtetësisë së prindërve; përmes gjakut (jus sanguinis); dhe përmes natyralizimit pas një kohe rezidence të ligjshme, me integrim në shoqëri dhe, zakonisht, një detyrim betimi ndaj shtetit.

Ndër të drejtat dhe detyrimet që vijnë me shtetësinë janë të drejtat themelore të qytetarit, si të drejtën e votës dhe hyrja në tregun e punës, mbrojtja konsullare dhe aksesueshmëria në shërbimet publike, si dhe detyrimet për të respektuar ligjet e shtetit dhe, në varësi të legjislacionit, shërbimin e sigurisë kombëtare.

Shtetësinë mund të humbasë ose të hiqet sipas ligjit përmes lënies së shtetësisë (renunciation), të ashtuquajturën pranimin e shtetësisë tjetër ose pezullim/humbje për shkaqe ligjore; në disa vendndodhje, mund të mbeten ose të kufizohen të drejta të caktuara.

Statelessness, ose moskëndimi i shtetësisë, ndodh kur një person nuk ka asnjë shtetësi. Kjo sjell vështirësi për identifikimin ligjor, aksesin në shërbime dhe mbrojtjen ndërkombëtare. Konventat ndërkombëtare të 1954 dhe 1961 synojnë të zvogëlojnë ose të parandalojnë këtë gjendje dhe të sigurojnë trajtim duke mbrojtur të drejtat themelore të personave pa shtetësi.