Kompensimi

Kompensimi është një term i përgjithshëm që përdoret në ekonomi dhe juridik për të përshkruar pagesën financiare që synon të rivendosë një person në gjendjen para një humbjeje ose të shpërblejë për punën e kryer. Ai mund të lidhet me pagesa për punë dhe me pagesa për dëm ose humbje, dhe përdoret në drejtësinë civile, kontraktorë dhe në marrëdhëniet e punës.

Në drejtësinë civile, kompensimi i dëmeve është obligimi i një pale të shpërblejë tjetrën për dëmet e shkaktuara nga gabimi ose nga një ngjarje tjetër. Dëmet mund të jenë materiale (shpenzime riparimi, humbje të të ardhurave) ose të pa-materiale (dëm moral, dëmtim i reputacionit). Shuma përcaktohet nga provat, ligji, dhe mund të vendoset nga gjykata, pajtim ose marrëveshje.

Në kontekstin e punës, kompensimi i punës përfshin rrogën ose pagën bazë, bonuset dhe benefitet e tjera si sigurimi shëndetësor dhe pensionet. Struktura e kompensimit varet nga ligjet për pagat, marrëveshjet kolektive dhe performanca, dhe shpesh është i përcaktuar nga taksat dhe kontribute të sigurimeve sociale.

Në sferën publike, kompensimi gjithashtu referohet shpesh në shpronësim të pronës publike ose private nga shteti, ku pronari merr një vlerë të tregut të pronës dhe, në raste të caktuara, kompensohet për dëme të tjera lidhur me humbjen.