Jafnvægisverð

Jafnvægisverð er verð í markaði þar sem magn sem neytendur vilja kaupa jafngildir magni sem framleiðendur eru reiðubúnir að selja. Þetta verð myndar jafnvægi markaðar og magn sem verslar og seld er er í samræmi við þau ákvarðanir.

Í samkeppnismarkaði er jafnvægi við skurðinn milli eftirspurnar og framboðs. Ef verð er hærra en jafnvægisverð myndast umframframboð og verð lækkar. Ef verð er lægra en jafnvægisverð myndast of mikil eftirspurn og verð hækkar. Ferlið með því að verð hreyfist til að koma á aftur jafnvægi er kallað fjárhreyfing markaða.

Framboð og eftirspurn eru breytanleg eftir ýmsum þáttum. Svo sem tekjur og verð á tengdum vörum (eftirspurn), kostnaður og tækni (framboð), væntingar um framtíðina, þjóðfélagsstefna og náttúruleg aðstæður. Þegar þessar forsendur breytast, hliðrast framboðsskúrvan eða eftirspurnarskúrvan og nýtt jafnvægi rísi.

Takmarkanir jafnvægiskenningarinnar koma fram í ófullkominni samkeppni, hindrunum og verðstýringu. Í einhliða markaði með verðmagnarstöðu geta jafnvægi verið föst eða ófullnægjandi; skattar, gjöld eða uppbætur hagræða verðlagi og kippa jafnvægi út af stað. Verðstöðvun eða verðþak skapar oft skort eða offramboð, sem leysa þarf með aðlögunarkerfi.

Í stærðfræði má lýsa jafnvægi sem P* þar sem Qd(P*) = Qs(P*); það er verð og magndreifing sem tryggja markaðsleysu. Jafnvægisverð endurspeglar samspil neytenda og framleiðenda og mótar efnahagslega ráðstöfun auðlinda.