Invokacja

Invokacja (z łac. invocatio “wezwanie”) to akt zwracania się do wyższej istoty, siły lub osoby w celu zwrócenia uwagi, uproszenia lub wywarcia wpływu. W polskim języku pojęcie to używane jest w kilku podstawowych kontekstach: religijnym, magicznym i literackim. Zwykle wiąże się z wypowiedzeniem określonych formuł, imion lub modlitw, czasem z towarzyszącymi gestami lub rytuałami. Etymologicznie wywodzi się od łacińskiego invocatio, od czasownika invocare “wezwanie”.

W religii i liturgii invokacja jest częstym elementem obrzędów i modlitw: polega na wzywaniu Boga, świętych, duchów lub aniołów, by zwrócić im uwagę, prosić o wsparcie lub ochronę. W wielu tradycjach religijnych stanowi ona sposób na ustanowienie duchowego kontaktu przed dalszymi czynnościami liturgicznymi, błogosławieństwami czy egzorcyzmami.

W magii i okultyzmie invokacja odnosi się do rytualnego wywołania bóstw, duchów lub innych sił, często w towarzystwie określonych narzędzi, formuł i ceremonii. Celem bywa uzyskanie wskazówek, mocy lub ochrony. W praktykach takich często podkreśla się intencję, koncentrację i okoliczności ceremonialne.

W literaturze i sztuce invokacja bywa również retorycznym środkiem zwracania się do obecności, mitycznej musy lub innego bytu. W tekstach poetyckich i dramatycznych funkcjonuje jako apostrofa lub źródło inspiracji.

W informatyce invokacja występuje jako zapożyczenie z języka angielskiego; w praktyce często używa się jednak terminów takich jak “wywołanie” (np. wywołanie funkcji/metody), a “invokacja” rzadziej niż w innych kontekstach.