ustanowienie

Ustanowienie to rzeczownik oznaczający akt lub efekt ustanowienia czegoś, na przykład nowego urzędu, instytucji, prawa lub zasad. Słowo pochodzi od czasownika ustanowić i jest używane w kontekstach prawnych, administracyjnych i historycznych. W zależności od sytuacji może oznaczać zarówno formalny proces stworzenia czegoś, jak i wynik tego procesu, np. ustanowienie organu, ustanowienie prawa czy ustanowienie porządku prawnego.

W praktyce termin obejmuje różne konteksty. Może odnosić się do ustanowienia nowej instytucji (założenie fundacji, utworzenie urzędu), ustanowienia norm prawnych (aktu prawnego, dekretu) lub ustanowienia stosunków organizacyjnych (określenie kompetencji organów i zakresu obowiązywania). W historiografii często używa się go do opisu momentu powstania państwa, konstytucji lub innych fundamentów systemu politycznego.

Etymologia i pokrewne terminy: pochodzi od czasownika ustanowić. Pokrewne formy to ustanawianie (czynność), ustanowiciel (osoba zakładająca), ustanowiony (coś już ustanowione). W porównaniu z innymi pojęciami, takimi jak utworzenie (tworzenie od podstaw) czy powołanie (wyznaczenie na stanowisko), ustanowienie podkreśla formalność i skutek prawny procesu. W polskim użyciu często występuje w kontekstach prawnych, administracyjnych i historycznych.