Einkaaðilar

Einkaaðilar er íslenskt hugtak sem vísar til einkaaðila eða einkarekinna aðila í lagalegum og efnahagslegum samhengjum. Það nær yfir náttúrulega einstaklinga og einkarekna aðila eins og fyrirtæki, samstjörnur og önnur einkarekin samtök. Hugtakið er notað til að aðgreina þá frá opinberum aðilum, eins og ríki, sveitarfélögum og annarri starfsemi sem fellur undir opinberan geira.

Í lagalegri orðræðu eru einkaaðilar aðilar sem taka þátt í samningum og viðskiptum við aðra aðila. Þeir geta gert bindandi samninga, gert ráð fyrir réttindum og skyldum og lúta lagaramma sem gildir um samninga, neytendavernd og samkeppni. Einkaaðilar geta verið einstaklingar eða fyrirtæki og eru þeir háðir sömu grundvallarlöggjöf og önnur tilvik í efnahagslífi, þar með talið skattalöggjöf og reglur um trúnað, persónuvernd og öryggi upplýsinga þegar við á.

Í opinberum innkaupum og samningum geta einkaaðilar boðið í útboð sem birgir eða verktaki fyrir opinbera aðila. Ferlið miðar að því að tryggja sanngjarna keppni, gagnsæi og samræmi við reglur um útboð og samningar.

Ábyrgð og lögbundin skyldur einkaaðila eru háðar gildandi reglum. Ef einkaaðili er neytandi, gilda sérstakri neytendalöggjöf sem verndar hagsmuni hans. Einnig á við almennt regluverk um persónuvernd og öryggi upplýsinga þegar persónuupplýsingar koma til sögu. Eignir, skuldabréf og rekstrarforsendur einkaaðila hafa áhrif á starfsemi þeirra í markaði og samkeppni.