çekimlerle

Çekimlerle, Türkçe dilbilgisinde çekim kavramını işaret eden ve bir kelimenin biçiminin eklerle belirlendiğini ifade eden bir terimdir. Çekim, isim veya fiil köküne eklenen morfolojik öğeler aracılığıyla dilbilgisel anlamlar (kişi, sayı, zaman, kip, durum, iyelik vb.) kazanır. Çekimlerle ifadesi ise, bir söz konusu kelimenin biçiminin hangi çekimlerle kurulduğunun belirtildiği morfolojik açıklama veya analizde kullanılan bir yapıdır ve çoğunlukla “with inflections” diye çevrilebilir.

Kullanım alanı dilbilim ve Türkçe morfoloji çalışmalarıdır. Çekimlerle, söz konusu kelimenin çekim ekleriyle nasıl biçimlendiğini vurgulamak için kullanılır. Örneğin, Türkçe’de “evlerimizde” kelimesi ev kök + -ler (çoğul) + -imiz (iyelik) + -de (yer gösterme) biçiminde oluşur; bu dizilim, çekimlerle ifade edilir ve kelimenin anlamını ve dilbilgisel işlevini belirler.

Bu kavram, morfolojik analizlerde çekim eklerinin nasıl sıralandığını ve hangi işlevleri karşıladığını açıklamak için kullanılır. İlgili kavramlar arasında çekim, ekler ve Türkçe dilbilgisi bulunmaktadır.