zhvendosjen

Zhvendosja është term i gjuhës shqipe që i referohet procesit të lëvizjes së njerëzve nga një vendbanim në një tjetër—për arsye ekonomike, sociale, të sigurisë apo fatkeqësive natyrore.

Forma të ngjashme përfshijnë zhvendosje e brendshme dhe zhvendosje ndërkombëtare. Zhvendosje e brendshme i referohet zhvendosjes brenda një shteti; zhvendosje ndërkombëtare përfshin emigrimin jashtë vendit, si refugjatë ose migrantë.

Shkaktarë kryesorë përfshijnë arsye ekonomike, konflikte, përmbytje ose projektet e zhvillimit që detyrojnë banorët të largohen. Në kontekstet sociale dhe politike, zhvendosja mund të ketë ndikime të gjera mbi komunitetet, infrastrukturën dhe burimet në zonat autoktone.

Në kuadër ligjor dhe të drejtave të njeriut, zhvendosja shqyrtohet nga institucionet kombëtare dhe ndërkombëtare; hartohen politika për mbrojtjen e të drejtave të zhvendosurve, kompensimin, riintegrimin dhe, kur është e mundur, rikthimin në vendbanimin paraprak. Përdorimi i termit në shqip është i zakonshëm në diskursin publik e akademik, dhe shpesh shoqërohet me fraza si «zhvendosjen e banorëve» apo «zhvendosjen për shkak të një projekti zhvillimor».