valendurskiptingar

Valendurskiptingar eru reglubundin ferli sem skipta landinu í kjördæmi fyrir kosningar. Helsta hlutverk þeirra er að tryggja sanngjarna og lýðræðislega fulltrúa fyrir íbúaþorpið eða landssvæðin, með því að kjördæmin hafa jafnan fjölda kjósenda eða önnur viðurkennd viðmið sem stuðla að jafnvægi milli atkvæða og fulltrúa.

Ferlið felur í sér uppfærslu og endurskiptingu kjördæma eftir nýjum lýð- og búsetugögnum, oft eftir þjóðfræðilegu talningum eða manntalsuppfærslum. Aðeins margir þættir ráða því hvernig kjördæmin eru mynduð: tilvist sambærilegra fjölda kjósenda (jafn atkvæðafjöldi), landfræðilegur samhangur, löturgróður (contiguity) og verndarbætur fyrir lítillin eða minni hópa sem kunna að vilja fulltrúa. Tryggt er að opinberar uppfærslur, samráðsgögn og gagnsæi séu í fyrirrúmi í flestum kerfum.

Gagnrýni og áskoranir tengjast oft valendaskiptingum. Þeir sem gagnrýna kerfið varsla misnotkun sem kallast gerrymandering, þegar mörk kjördæma eru lagð með því í huga að hagnast fyrir ákveðna stjórnmálahópa. Þá getur ferlið verið blockað eða valt til að stuðla að ójafnri útkomu á kostnað annarra hópa. Til að koma í veg fyrir slík fyrirkomulög eru oft hindranir, meðferð dómstóla og kröfur um gagnsæi og þátttöku almennings.

Alþjóðlegt samhengi sýnir margar aðferðir til að hvetja til sanngjarnra valenda.Sum lönd styðja óháðar skiptingarnefndir eða ráðgefandi stofnanir sem annast verkefnið til að auka hlutdeild almennings og minnka áhrif pólitískrar hagsmuna. Valendurskiptingar eru þannig grundvallarráðandi þáttur í lýðræðisskerfi og hafa víðtæka áhrif á þátttöku, fulltrúa og kjörniðarstefnu.