sëmundjet

Sëmundjet janë gjendje të ndryshme të trupit që prishin funksionimin normal dhe shpesh shkaktojnë shqetësime, dhimbje ose humbje aftësie funksionale. Ato mund të jenë akute ose kronike, ngjitëse ose jo ngjitëse, dhe mund të ndodhin menjëherë ose të zhvillohen gradualisht me kalimin e kohës. Shkaqet përfshijnë infeksionet (bakteriale, virale, mykose), defekte gjenetike, sëmundje autoimune, faktorë të stilit të jetesës dhe ndërhyrje mjedisore. Etiologjia dhe mekanizmat e sëmundjeve janë të ndryshëm dhe shpesh kërkojnë vlerësim mjekësor të gjerë për diagnozë të saktë.

Klasifikimi kryesor përfshin: sëmundjet ngjitëse (infektive) që përhapen nga patogjenët; sëmundjet kronike që zgjasin muaj ose vite; sëmundjet autoimune ku sistemi imunitar sulmon indet e tij; dhe sëmundjet malinje (kancere). Brenda këtyre kategorive mund të ekzistojnë subklasifikime të tjera, si sëmundjet kardiovaskulare, diabeti, sëmundjet respiratore, sëmundjet neurologjike, etj.

Diagnoza bazohet në historinë mjekësore, ekzaminimin fizik dhe një sërë testesh laboratorike dhe imazherike. Trajtimi i sëmundjeve varet nga lloji dhe shkaku; ai mund përfshijë barna, terapie specifike, ndërhyrje kirurgjikale dhe trajtime mbështetëse. Një pjesë e rëndësishme është edhe trajtimi jo farmakologjik dhe ndryshimet e stilit të jetës si ushqimi, aktiviteti fizik dhe vaksinimi.

Parandalimi dhe shëndeti publik synojnë parandalimin e sëmundjeve, diagnostikimin e hershëm dhe kontrollin e përhapjes së patogjenëve; këto përfshijnë higjenën, vaksinimet, monitorimin e rreziqeve dhe edukimin shëndetësor. Sëmundjet ndikojnë në shëndetin individual dhe burimet shëndetësore, dhe lidhen ngushtë me historinë kulturore dhe ekonomike të shoqërisë.