stereoszkópia

Stereoszkópia to technika tworzenia lub wyświetlania dwóch obrazów sceny, z których każdy jest przeznaczony dla jednego oka, co umożliwia wywołanie wrażenia trójwymiarowego. Efekt powstaje dzięki różnicy widokowej między oczami, zwanej dyspersją binocular, którą mózg scala w obraz o głębi.

Historia stereoszkopii sięga XIX wieku. W 1832 roku Charles Wheatstone wynalazł stereoskop i pojęcie stereoskopii. W kolejnych dekadach David Brewster dopracował konstrukcję, a karty stereoskopowe stały się popularne. W XX wieku techniki 3D znalazły szerokie zastosowanie w kinach, a w czasach współczesnych rozwijają się w zakresie wyświetlaczy VR/AR i zaawansowanych systemów projekcyjnych.

Metody prezentacji obejmują różne podejścia. Tradycyjny stereoskop używa dwóch obrazów i pary soczewek. Anaglify łączą obrazy kolorami (np. czerwono-niebieskie) i wymagają okularów z filtrami. Metody polaryzacyjne wykorzystują projekcję z różnymi polaryzacjami i okulary z filtrami polaryzacyjnymi. Aktywne okulary migają obrazami w synchronizacji z wyświetlaczem, aby każdemu oku pokazać odpowiedni kąt. Autostereogramy pozwalają wydobyć głębię bez specjalnego sprzętu, ale wymagają treningu widzenia. Wyświetlacze VR/AR generują parę obrazów na żądanie i śledzą ruchy głowy użytkownika, co zapewnia dynamiczną percepcję trójwymiarową.

Zastosowania stereoszkopii obejmują rozrywkę (filmy, gry), edukację, kartografię i architekturę, medycynę (obrazowanie 3D w CT i MRI), inżynierię, robotykę oraz telepresence.

Ograniczenia obejmują indywidualne możliwości widzenia stereo, potencjalne zmęczenie oczu i dysonans akomodacyjny. Niektóre techniki (np. anaglif) mogą zaburzać odwzorowanie koloru. Skuteczne korzystanie z stereoszkopii wymaga odpowiedniego sprzętu i dopasowania do systemu wyświetlającego.