smarowaniu

Smarowanie, zwane też lubrykacją, to proces redukcji tarcia i zużycia między współpracującymi powierzchniami w ruchu poprzez dostarczenie i utrzymanie filmu smarowego. Dzięki temu ogranicza się kontakt metalu z metalem, odprowadza ciepło i chroni przed korozją. Skuteczność smarowania zależy od właściwości smaru, warunków pracy oraz właściwej aplikacji.

Rodzaje smarów obejmują oleje (mineralne i syntetyczne) oraz smary na bazie oleju z dodatkami, a także suche i półsuche środki smarne. Kluczowe parametry to lepkość i stabilność w szerokim zakresie temperatur, zestaw dodatków ochronnych (antyzużycie, antykorozyjne, detergencyjne) oraz odporność chemiczna. W filmie smarnym wyróżnia się warstwy hydro-dynamiczną, graniczną i mieszane przejścia; różne stany zależą od prędkości, obciążenia i odprowadzania ciepła.

Metody smarowania obejmują smarowanie ręczne, automatyczne (układy z pompą i dozowaniem), centralne systemy smarowania oraz natrysk smaru. Wybór metody zależy od charakterystyki maszyny: prędkości, obciążenia, temperatury pracy i środowiska, a także dostępności punktów smarowania.

Zastosowania obejmują łożyska, przekładnie, silniki, łańcuchy i narzędzia. W praktyce kluczowe jest dobranie odpowiedniego smaru do aplikacji, zaplanowanie czestotliwości smarowania, utrzymanie czystości układu oraz monitorowanie stanu smarowania. Niewłaściwe smarowanie prowadzi do wzrostu tarcia, przegrzewania, szybszego zużycia i awarii.

Aspekty środowiskowe i BHP obejmują gospodarkę odpadami smarów, ochronę środowiska, oraz bezpieczeństwo pracy przy kontakcie z chemikaliami i olejami.