skynjarar

Skynjarar eru tæki eða kerfi sem nema mælanlegar stærðir í umhverfinu og umbreyta þeim í rafrænt merki. Með þessum mælingum er hægt að safna upplýsingum, stýra kerfum og veita forspár- eða viðbragðskerfi í rauntíma. Skynjarar eru lykilatriði í mörgum tækni­sviðum, frá snjalltækjum og bifreiðum til iðnaðar, læknis- og umhverfisvöktunar.

Flokkun: Flokkun skynjara byggist annars vegar á mældu gildinu og hins vegar á umbreytingunni sem notuð er til að búa til merki. Dæmi um mæld gildi eru hitastig, þrýstingur, raki, fjarlægð, hreyfing, ljós og efna einkenni. Umbreytingaraðferðir eru t.d. rafleiðni, kapacitatíf, piezoelectric, ljósorkan og efnaferli. Dæmi um tegundir eru hitastigs-sensors (thermistor, RTD), þrýstingssensors, nær-/fjarlægðarsensors, ljósnemar, hljóðnemar og gas- og efnasensors.

Bygging: Skynjarar hafa oft þrjá grundvallarhluta: skynningareiningu sem nemur breytingu, umbreytingareiningu sem umbreytir henni í rafmerki, og signálmeðhöndlun sem úrvinnir gögn og gerir þau aðgengileg fyrir stjórntæki eða tölvu.

Notkun: Notkun skynjara er fjölbreytt; í snjalltækjum, bifreiðum (sjálfkeyrandi tækjum), iðnaði, heimilisnotkun og læknis- og umhverfisvöktun.

Saga: Skynjarar hafa þróast frá einföldum mælingum til nútíma MEMS-sensorar sem sameina margar mælingar í litla, ódýra einingu. Þróunin hefur aukið nákvæmni, svarhraða og orkunotkun og gerði skynjara aðgengilega fyrir mörg tækniverkefni.

---