ráðuneytum

Ráðuneyti eru helstu framkvæmdarstofnanir íslensks stjórnkerfis sem hafa ábyrgð á tilteknu málaflokki. Hvert ráðuneyti er undir forystu ráðherra, sem er fulltrúi ríkisstjórnarinnar og situr í ríkisstjórninni. Ráðherrann ber ábyrgð á stefnu og framkvæmd innan málaflokksins og er svarandi fyrir störfum ráðuneytisins gagnvart Alþingi. Í ráðuneytunum fer fram stefnumótun, gerð reglugerða og frumvarpa, og framkvæmd lagabreytinga. Þar er einnig dagleg stjórn reksturs, fjárveitinga og þjónustu við almenning. Oft eru undir málaflokknum starfandi stofnanir og einingar sem sinna framkvæmd, eftirliti og sérstökum verkefnum.

Ráðuneytin heyra undir ríkisstjórn og hafa samskipti við Alþingi, ráðherranefndir og aðrar stofnanir. Alþingi eyðir mun í eftirlit með störfum ráðuneytanna—með fyrirspurnum, umræðum og að loknu fjárlaganefndarferli sem fjallar um fjárveitingar og framkvæmd.

Ísland hefur þróað ráðuneytakerfi sem tekur til fjölbreyddra sviða eins og fjármál, utanríkismála, menntamála, heilbrigðismála, velferð og félagsmála, umhverfis- og auðlindamála og samgöngu- og sveitarstjórnarmála. Eins og í mörgum vestrænum ríkjum hafa ráðuneytin verið endurskipuð eða sameinuð til að auka skilvirkni, samhæfingu stefnu og þjónustu.