qytetërim

Qytetërimi është status ligjor që i bashkon një person me një shtet. Ai përfshin të drejta dhe detyra që dalin nga lidhja juridike dhe politike me shtetin. Qytetarët kanë mbrojtje nga shteti, mund të kenë akses në dokumente identifikuese dhe shërbime publike, dhe zakonisht janë të drejtë të marrin pjesë në jetën politike, përfshirë të drejtën për të votuar.

Qytetërimi mund të fitohet nëpërmjet lindjes në territor (jus soli), nga të dy prindërit qytetarë (jus sanguinis), ose përmes natyralizimit pas një kohe të qëndrimit dhe përmbushjes së kushteve ligjore. Disa shtete ofrojnë shtetësinë përmes martesës, investimeve ose programeve të veçanta të emigracionit. Proceset dhe standardet ndryshojnë nga vendi në vend, përfshirë testet gjuhësore, kohën e qëndrimit dhe nivelin e integrimit.

Qytetërimi mund të humbasë (denaturalizim) ose të tërhiqet në raste të tradhtisë, mashtrimit gjatë procesit të aplikimit ose shkeljeve të rënda të ligjit. Denaturalizimi dhe rikthimi i shtetësisë mund të kërkohen nga autoritetet dhe mund të ndikojnë në të drejta dhe detyra që i përkasin personit.

Ndër të drejtat dhe detyrat e qytetarëve janë të drejtat për të votuar, për të përfituar nga shërbimet publike dhe mbrojtja konsullore. Detyrat mund të përfshijnë respektimin e ligjit, pagesën e taksave dhe, në disa vende, shërbimin ushtarak ose angazhimet e tjera. Politikat për shtetësinë e dyfishtë ndryshojnë nga shteti në shtet dhe shpesh varen nga marrëveshje ndërkombëtare dhe legjislacioni vender.