përshkon

Përshkon është një folje në gjuhën shqipe me kuptimin kryesor të “kalosh përmes një hapësire” ose “kalosh nëpërmjet një rrugë ose kufiri”. Në shqipen e folur dhe të shkruar, përdoret për të shprehur që një shtet, një lumë, një rrugë ose një kufi kalohen nga dikush ose nga diçka.

Etimologjikisht, fjala buron nga prefeksi për- me rrënjën shk-, që lidhet me shkuar dhe të kaluarin. Vlera leksikore përshkon shpesh një rrugë, një sipërfaqe të gjerë ose një vijë kufiri dhe mund të përdoret me një objek të shënuar si rajon, qytet, lumin, kufijtë etj. Formimi është i rregullt dhe i përhapur në regjistrin zyrtar dhe në atë letrar.

Përdorimi i përshkonit është më i përhapur në kontekste gjeografikë dhe hapësinorë. Disa shembuj: Rruga përshkon qytetin përgjatë lumit; Uji përshkon luginën duke mbushur zgavrën. Ai përshkoi kufijtë e vendit gjatë udhëtimit të tij. Në këtë mënyrë, folja shërben për të përshkruar një drejtim ose një lloj kalimi nga një territor në tjetrin, ose një vazhdimësi hapësinore.

Forma bazë është përshkon në prezentin e tretë singular. Si të gjitha foljet shqipe, ajo ka forma të ndryshme kohe dhe mënyrash sipas personit dhe numrit. Në përdorim të përditshëm, përshkon shërben si alternativë ose sinonim i kalon përmes, kaloj një segment, ose ndërsjellë me ngjashmëri të tjera të lëvizjes në hapësirë.