përpunues

Përpunues është një term në gjuhën shqipe që përshkruan një person ose një pajisje që kryen përpunimin e diçkaje. Fjalës rrënjë është folja përpunoj, që do të thotë të procesosh ose të rafinosh, dhe sufiksi -ues krijon një emër të bërë. Në përdorimin e përditshëm, përpunues mund të referojë një person që përpunon të dhëna ose një makinë ose sistem që kryen operacione të përpunimit.

Në informatikë, përpunues përdoret zakonisht për të përshkruar një procesor ose një pajisje që ekzekuton udhëzime të programeve. Në shqip, kjo bëhet shpesh me shprehjet njësia qendrore e përpunimit ose përpunues qendror. Lloje të veçanta përfshijnë përpunues grafik (GPU) dhe përpunues të dhënash (data processor).

Në industri, përpunues përdoret për të përshkruar një makinë përpunuese ose sistem që kryen operacione të përpunimit të materialeve, si prerje, shkrirje ose përpunim metal, dru ose plastikë. Këto pajisje përfshijnë makinat të cilat kryejnë frezimin, punching, të ngjashme me proceset e fabrikimit.

Në kontekstet e të dhënave personale, përpunues i të dhënave (“data processor”) i referohet një person ose organizatë që përpunon të dhëna në emër të një kontrolluesi të të dhënave. Termi është i përhapur në marrëveshjet ligjore për mbrojtjen e të dhënave.